مفیدترین راه شناخت جامعه برای کودکان و نوجوانان «قصه» است
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۲۴۸۰۰
خبرگزاری مهر، گروه استانها: مسعود عرب زاده نویسنده و پژوهشگر استان بوشهر، عاشقانه برای نوشتن تلاش می‌کند و این مسیر رابه خوبی ادامه می‌دهد.
کتاب «جیک و جیک و جیک تولده»، «قهرمان قصه‌ی مادربزرگ» از این نویسنده منتشر شده و مورد استقبال عموم قرار گرفته، در حال حاضر آثار «خانه زیر آب وجوجه لاک پشت ها»، «چهارده سبد عشق»، و همچنین شهدای شاخص «نادر مهدوی»، «حجت الاسلام محمد حسن ابراهیمی»، «صادق گنجی» … از این مؤلف، نگارش آن به اتمام رسیده و در مراحل تصویرگری و اخذ مجوز توسط انتشارات قلمداران جنوب است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با مسعود عرب زاده مسئول آفرینش‌های ادبی حوزه هنری انقلاب اسلامی استان بوشهر و نویسنده کودک و پژوهشگر استان بوشهر به گفته نشستیم.
شناخت جهان با جهان
مسعود عرب زاده با اشاره به تاریخ کهن ایران که سرشار از قصه است، خاطرنشان کرد: فرزندان ایرانی از طریق کتاب‌های ارزشمندی چون «هزار و یک شب، شاهنامه فردوسی، کلیه و دمنه، بوستان و گلستان سعدی، آثار نظامی و مولوی» با فرهنگ غنی ایران آشنا می‌شوند.
وی یکی از مفیدترین راه‌های شناخت جامعه را برای کودکان و نوجوانان پیام و محتوای قصه‌ها دانست و خاطرنشان کرد: مفاهیم قصه، هسته اصلی است، یک قصه نویس کودک زمانی کارش ارزش دوچندان پیدا می‌کند که با مطالعه عمیق از گنجینه تاریخ، جغرافیا و فرهنگ و ارزش‌های دینی استان شناخت وسیعی داشته باشد.
نویسنده قصه کودک «قهرمان قصه مادر بزرگ» اضافه کرد: نویسنده‌ای که در درون خود هنوز این مفاهیم ارزشی را پرورش نداده است، قطعاً نمی‌تواند موفق شود؛ هر چند که خوب بتواند داستان را روایت کند، نویسنده کودک و نوجوان باید متعهد به اخلاق و انتقال مفاهیم ارزشی باشد. چرا که این هنر با شغل معلم بودن فرقی ندارد، هر دو آموزش و تعلیم است ولی با زبان متفاوت‌تر، حتی در دوره کنونی قصه شرط اصلی آموزش است.
وی تاکید کرد: باید نویسنده بداند که با چه مسؤولیت سختی روبرو است و قدر این موقعیت خویش را بیشتر درک کرده و هر آنچه می‌تواند برای انتقال مفاهیم ارزشی همچون معرفی قهرمانان و شهیدان استان با فضای زیست بوم در تقویت شناسایی آن به ملل مختلف تلاش کند.
کاربرد قصه در گسترش خلاقیت و ابتکار
مدیر انتشاراتی قلمداران جنوب با اشاره به فواید قصه بیان کرد: قصه می‌تواند به‌عنوان محرکی قوی مورد استفاده قرار گیرد و سطح کتابخوانی کودکان و نوجوانان را بالا ببرد و حوزه مطالعه آنان را گسترش دهد و ذوق و علاقه به کتاب خواندن را در آنها برانگیزد. قصه می‌تواند فاصله میان، «قدرت خواندن کودک» و «قدرت درک» او را از بین ببرد این فاصله در غالب کودکان وجود دارد.
این نویسنده اهمیت نیاز به قصه در پیشبرد برنامه آموزشی را یادآور شد: کاربرد هنر قصه در پیشرفت و گسترش قوه خلاقیت و ابتکار کودکان بسیار مهم و قابل‌توجه است. کودکانی که با گوش دادن به قصه‌های گفته شده توسط بزرگ‌ترهایشان تشویق شده‌اند، اغلب در خردسالی قصه‌های فوق‌العاده زیبا با نکاتی ظریف و عمیق خلق خواهند کرد، این کودکان که در دوره پیش از دبستان به قصه‌ها گوش داده‌اند و از آنها لذت برده‌اند پس از باسواد شدن، علاقه بیشتری به مطالعه نشان می‌دهند، زیرا وقتی کودکی کلمه‌ای را بشنود و معنای آن را بفهمد، بعدها همان کلمه را آسان‌تر خواهد خواند و مطالعه برای او امری آسان و راحت خواهد شد.
نویسنده بوشهری با اشاره به اینکه استان بوشهر که مهد قصه گویی و افسانه‌ها است یاد آور شد: استان بوشهر به دلیل تاریخ پنج هزار ساله، جغرافیای خاص از جمله دریا، کوه، آثار باستانی … و از همه مهم‌تر مردم مهربان، و با صداقتی که دارد، ارزش قصه را شاید بیشتر از اقوام دیگر بداند، آنها در پذیرایی‌ها و دورهمی هایشان قصه گویی می‌کنند و این ژانر از ادبیات موقعیت زمانی و مکانی ندارد و می‌توان به جرأت گفت قصه گویی در زندگی بوشهری‌ها جاری و ساری است.
قصه‌گو با استفاده از زبان و باحالت صورت و بدن عناصر و تصویرهای قصه را به‌طور زنده به مخاطب نشان می‌دهد عرب زاده با اشاره به درک صحیح از هنر قصه گویی در میان مردم استان بوشهر بیان کرد: قصه‌گویی بیان شفاهی رودررو و زنده و ارائه جسمانی قصه به مخاطب است. قصه‌گو با استفاده از زبان و باحالت صورت و بدن عناصر و تصویرهای قصه را به‌طور زنده به مخاطب نشان می‌دهد، این زنده بودن قصه‌گویی نشان از آئینی دارد که در بوشهر مهد آئین است اما یک نکته باید اشاره کنم، در نوشتن قصه کودک انگشت شمار هستیم، این هم به خاطر سختی و پیچیدگی زیاد حوزه کودک است.
نویسنده کتاب کودک «جیک و جیک و جیک تولده» در مورد مفاهیم آموزشی و برنامه کلان ملت‌ها گفت: ۲ سال گذشته کتاب «جیک و جیک و جیک تولده را نگارش و چاپ کردم، قصه‌ای بلند ویژه مخاطبان کودک که در آن به اهمیت انتخاب و مشارکت در تصمیمگیری اشاره شده، در این کتاب سعی شده تا کودکان از همین ابتدا درک کنند که حضور آنها در صحنه‌های مشارکتی مانند انتخاب مدیر، شورای دانش آموزی و در رده‌های سنی بالاتر انتخاب نمایندگان، رئیس جمهوری و شورای شهر و روستا حائز اهمیت می‌باشد.
این نویسنده بوشهری اظهار داشت: کودکان با خواندن این کتاب درک می‌کنند که در هر شرایطی برای انتخاب آگاهانه مشارکت داشته باشند چرا که پرهیز از انتخاب آنها را با چالش و مشکلاتی مواجه می‌کند، اینگونه کتاب‌ها که با زبان کودک، مسائل کلان مملکت را ترویج می‌دهد باید خیلی بیشتر دیده شود، من به عنوان نویسنده متعهد انقلابی قصه را نوشتم، چاپ و حتی در فضای مجازی آن را توزیع کردم.
لزوم حمایت از نویسندگان کودک
عرب زاده با بیان اینکه با یک برنامه ریزی هدف دار می‌توان فضای زیست بوم استان از جمله معرفی شهدا را با آثار قصه کودک متحول کرد یادآور شد: باید بگویم قصه کودک تنها مختص سنین ۳ تا ۹ سال نیست. از سه تا ۹۹ سال است و انتظار و امید دارم با توجه به اینکه استان بوشهر جمعیت بیش از یک میلیون نفر دارد سهم نویسنده بومی قصه کودک از مخاطب، کمتر از این اعداد نباشد و مسؤولان از روش‌های مسابقه کتابخوانی، جلسات نقد وبررسی، ارائه کتاب به صورت رایگان در مکان‌های عمومی نظیر اتوبوس‌ها به آثار ارزنده نویسندگان بومی کودک ضریب بدهند.
این نویسنده بوشهری خاطرنشان کرد: قصه گویی نوعی بحث و برون ریزی افکار و اندیشه‌ها است، طبیعتاً در این دولت نگاه خوبی به نویسندگان کودک وجود دارد، زمانی که «قهرمان قصه مادر بزرگ» را چاپ و منتشر کردم به دلیل آشنایی کودکان با سردار شهید جنوب رئیسعلی دلواری، به شدت مورد لطف دستگاه‌های فرهنگی قرار گرفت.
کد خبر 5962825منبع: مهر
کلیدواژه: بوشهر کتاب و کتابخوانی قصه گویی بوشهر جایگاه سوخت شهید گمنام ایام فاطمیه سنندج بنزین تشییع شهدا کرمانشاه پمپ بنزین عکس استانها شهید شهدای گمنام همدان عزاداری شهادت حضرت فاطمه الزهرا س استان بوشهر عرب زاده قصه کودک قصه گویی قصه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۲۴۸۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه کودکی نداریم که درباره «جیغ و دست و هورایش» صحبت کنیم
بازنگری در فرمول «جیغ و دست و هورا» در ساخت برنامه‌های تلویزیون به عبارتی تبدیل شد که همه درباره‌اش صحبت می‌کنند. مجری قدیمی که اعتقاد دارد از آن برنامه‌های جذاب و کودکانه خبری نیست که بیاییم درباره اینکه جیغ و دست و هورا باشد یا نباشد صحبت کنیم. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امروز بحث‌های متفاوتی درباره فقدانِ محتوا برای خردسالان، کودکان و نوجوانان در تلویزیون می‌شود، برنامه‌هایی که خلاقیت و نوآوری ندارند و فقط برخی از کاراکترهای کودکانه به فرمول جیغ و دست و هورا روی می‌آورند. در گذشته‌ای نه چندان دور درباره این نکته صحبت شده بود اما انتقاد هنرمند پیشکسوت کودک در جریان جشنواره عروسکی تلویزیون (عروسک‌خونه) دوباره انتقادات را به این سمت آورد.
روز گذشته با یکی از پزشکان حوزه کودک در خصوص دعوت کودکان به جیغ و دست و هورا صحبت کردیم که او هم اعتقاد داشت ایجاد نشاط درونی باید در دستور کار تلویزیونی‌ها قرار بگیرد نه یک تخلیه انرژی آنی و لحظه‌ای؛ که البته این اتفاق هم در نوعِ‌خودش لازم است اما کامل و جامع نیست.
الهه رضایی مجری و برنامه‌ساز قدیمیِ تلویزیون است که شاید بهترین سال‌های کودکانه شبکه یک با اجرای او در خاطره‌ها مانده باشد؛ او در جریان گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم بارها به جمله‌ای اشاره کرد که انتقاد بسیاری از کاربلدها و قدیمی‌های عرصه کودک است؛ متأسفانه کودک و نوجوان در کشور ما به فراموشی سپرده شده و دغدغه نیستند. چرا که به تعبیرِ رضایی، ما استعدادها و تهیه‌کنندگان قدرتمندی در حوزه کودک داریم که بخشی از آنها کنار گذاشته شدند و یا به ورطه فراموشی سپرده شدند.
او در این گفت‌وگو، دست و جیغ و هورا را آفتِ برنامه‌سازی کودک عنوان کرد و گفت: امروز برنامه‌هایی ساخته می‌شود که آهنگی می‌زنند و مجری فریاد می‌زند دست و جیغ و هورا! یا بچه‌هایشان را می‌آورند تا دیده شوند، این برنامه‌سازی نیست!
جیغ و دست و هورا برای تخلیه انرژی خوب است نه برنامه‌سازی تلویزیون!
این مجری قدیمی تلویزیون به خبرنگار تسنیم گفت: جیغ و دست و هورا برای تخلیه انرژی لازم است خصوصاً برای خردسالان و مدتی به یک روشی تبدیل شد که یکی از مدارس تهران این کار را شروع کرد. صبح برای اینکه انرژی بچه‌ها را افزایش بدهد این کار را می‌کردند و روش خوبی است. اما نه به عنوان برنامه‌سازی‌های تلویزیون! البته که این روزها برنامه کودکی نداریم که بخواهیم درباره جیغ و دست و هورایش با هم بحث کنیم. ناگفته نماند که دوره‌ای همه برنامه‌های کودک تلویزیون همین کار را می‌کردند تا به گونه‌ای حواسِ کودکان را پرت کنند چون خلاقیت و نوآوری نداشتند که به رخ بکشند.
نمی‌گویم این کار ممنوع است!
وی افزود: باز هم درباره «جیغ و دست و هورا» این نکته را باید یادآور شوم که من نگفتم و نمی‌گویم این کار ممنوع است و به طورکل نباشد. اما به اندازه کافی بایستی این اتفاق بیفتد که در آن صورت اشکالی ندارد. منتها اگر بیش از اندازه در هر کاری باشد یا در مراسم و برنامه تلویزیون، به کودکان هیچ کمکی نمی‌کند و اتفاقاً گاهی اوقات «آزاردهنده» هم خواهد بود. در هر چیزی افراط و تفریط دردسرساز است. نه خیلی همه‌چیز آرامِ آرام و نه شلوغِ شلوغ که بقیه را اذیت کند. ممکن است بچه‌ها در برهه‌ای هم لذت ببرند اما کار اصولی نیست و به اندازه و گهگاهی هم اتفاق بیفتد ایرادی ندارد.
شکل‌گیری نشاط کودکان با جیغ و دست و هورا یا اتفاقی درونی؟!اصلاً نیازی به این همه شلوغ‌بازی نبود
رضایی در ادامه اضافه کرد: کودکان از صفر تا 6 سالگی بهترین مقطع یادگیری‌شان است. سن تربیت‌پذیری، آینده‌سازی و استعدادیابی در این زمان اتفاق می‌افتد. باید از طریق برنامه‌سازی به‌طور غیرمستقیم و مستقیم و با بازی‌های درست و کاربردی، مهارت‌افزایی را رونق دهیم، اما همواره مجری فریاد می‌زند جیغ و هورای بلند و این روزها هم لباس‌های رنگارنگ بپوشند. این نوع اتفاقات نمی‌تواند برای کودک، فرهنگ‌سازی کند یا تأثیرگذار باشد. بچه‌ها نمی‌توانند الان در این شرایطی که برایشان فراهم شده انرژی‌شان را تخلیه کنند. اگر مسابقاتی برای بچه‌ها بگذارند که این بچه‌ها بتوانند انرژی‌شان را تخلیه کنند. اگر خلاقیت‌هایی را برای بچه‌ها ایجاد کنند. برنامه‌هایی که بتواند از خلاقیت‌های بچه‌ها استفاده کند، بسازند. همان‌طور که در گذشته هم این نوع برنامه می‌ساختند؛ اصلاً نیازی به این همه شلوغ‌بازی نبود. باید این شلوغ بازی‌ها را کم کنند. اصلاً چه دلیلی دارد برنامه‌های تلویزیون که دست می‌زنند، جیغ و هورا بکشند.
وی خاطرنشان کرد: جیغ زدن برای تخلیه انرژی است اما نه در استودیو و برنامه‌ای که قرار است حرف‌های مهمی را در قالب مفاهیم کودکانه بزند. چون دستشان خالی از مفهوم و ارزش است به سمت چنین حرکت‌هایی می‌روند تا خلأهای ذاتی برنامه‌سازی را پُر کنند.کاری ندارند غیر از اینکه چند دقیقه‌ای با این دست و جیغ و هورا بگذرانند. اما اگر برنامه، مسابقه و خلاقیت و بینشی داشته باشد آن وقت می‌بینید که حواسِ کودک را پرتِ این نوع حرکت‌ها نمی‌کنند و فرصت کمتری را برای این همه سر و صدا اختصاص می‌دهند.
چرا ترجمه‌ها در حوزه کودک و نوجوان بر تألیف پیشی گرفت؟کودک در تلویزیون و رسانه برای کسی مهم نیست
رضایی با اشاره به اینکه هنوز هم این نکته را تکرار می‌کنم کودک در تلویزیون و مجموعه رسانه برای کسی مهم نیست، افزود: بچه‌ها برایشان ارزش ندارند؛ اگر ارزشمند باشند باید سعی کنند روشی را انتخاب کنند که در راستای نیاز و علایق کودکان قدم بردارند. آنچه که به نظر می‌آید با سبک زندگی خانواده‌های ایرانی‌ها تطبیق داشته باشد. البته برای تلاشگران شبکه کودک احترام زیادی قائلم اما احساس می‌کنم برخی از مسئولان خصوصاً در شبکه کودک، اطلاعات کودک، روانشناسی کودک و نیازسنجی‌های کودک را نمی‌شناسند، شاید نمی‌دانند بایدها و نبایدهایشان چیست که یاد بگیرند. چون ما معضلات بزرگی در جامعه‌مان داریم و فضا را جدّی نگیریم، فرهنگ‌مان از دست می‌رود. وقتی درباره خطر اعتیاد، کودکان کار و خیلی از معضلات دیگر هم صحبت می‌کنیم برخی‌ها می‌خندند و جدّی نمی‌گیرند. این فضاها واقعاً نیازمند کار جامعه‌شناسی دقیق و ساماندهی قدرتمند دارد. باید NGOهایی راه‌اندازی شوند و با دانش و کارآمد کار کنند.
تلویزیون در کجای کار اشتباه کرده؟
وی در پاسخ به این سؤال که تلویزیون در کجای کار اشتباه کرده و باید چه کار کند، خاطرنشان کرد: کسانی که آن موقع در گروه‌های کودک کار می‌کردند افراد متخصصی در زمینه ساخت برنامه برای کودکان، خردسالان و نوجوانان به کار می‌گرفتند. این‌ها کسانی بودند که تحصیلات و تجربیات لازم در این زمینه داشتند. عشق و علاقه‌شان به بچه‌ها واقعی بود. لذا سعی می‌کردند اطلاعات راجع به برنامه‌سازی را از همه‌جا بدست بیاورند و خودشان را با خواسته‌های کودک تطبیق بدهند. متأسفانه تا آنجا که من اطلاع دارم امروز کمتر از آن اتاق فکرها و افراد متخصص در زمینه کودک فعال هستند؛ بعضاً علاقه‌مندند برنامه‌های کودک بسازند اما نه آن‌طور که باید و شاید. برنامه‌های شبکه کودک را دیدم تعداد زیادی کارتون‌های قدیمی‌اند که هنوز دوست‌داشتنی‌اند و کمتر به کار جدیدِ دلچسبی رسیده‌ام. شاید بعضاً برنامه‌هایی خوب باشد اما در حدی که بتواند علاقه‌مندان زیادی را جذب کند، نیست. دلیلش هم این است از افراد متخصص در حوزه شناختی کودک، خردسال و نوجوان استفاده نمی‌شود.
این مجری قدیمی تلویزیون با اشاره به اینکه باید همه دلسوزان کودکان برنامه‌سازی کنند، تأکید کرد: به گمان من باید تمام کسانی که دلسوزِ کودکان‌اند، برنامه‌سازی کنند. کسانی که دغدغه تربیت کودکان را دارند و به آینده بچه‌ها می‌اندیشند. آموزش‌هایی که برای بچه‌ها می‌گذارند، باید آموزش‌هایی باشد برای آینده‌شان هم مفید باشد. اگر این آموزش‌ها به شکلی طراحی شود که با روحیات بچه‌ها سازگار باشد حتماً جواب مثبتی می‌گیرد. بچه‌ها در هر گروه سنی علایقی دارند، اگر تلویزیون بتواند مجموعه‌ای از برنامه‌هایی که سرگرم‌کننده‌اند، آموزش‌های خیلی ملایم، مثبت و دوست‌داشتنی برای کودکان طراحی کرده‌اند، ارائه دهند مخاطب، مدیومی غیر از تلویزیون انتخاب نمی‌کند.
بررسی مختصات سینمای کودک و نوجوان در گفت‌وگو با مدیر شبکه کودک لبنانمیخواهند کاری کنند اما عملی نمی‌بینیم
رضایی در خصوص همکاری با تلویزیون گفت: ادعا می‌کنند می‌خواهیم کار کنیم و عملاً دوستان و همکارانی که می‌خواهند کاری ارائه بدهند به درِ بسته می‌خورند. من خودم یکی دو مورد با دوستان و همکاران رفته‌ایم و گفته‌ایم؛ یا ما را به اسپانسر ارجاع می‌دهند و یا می‌گویند بودجه نداریم و یا کار را به زمان دیگری موکول می‌کنند. به امید روزی که مسئولین فقط ادعا نکنند و برنامه‌های کودک برایشان مهم باشد. اما تلویزیون برای اینکه بتواند کارهای بهتری در حوزه کودک ارائه بدهد به نظر می‌آید سیاستگذاری‌ها و اهدافش را در این زمینه باید بازنگری کند. همچنین تلویزیون می‌تواند از افراد کاربلد و تهیه‌کنندگان قدیمی که دور مانده و خانه‌نشین و بیکار مانده‌اند، استفاده کند. هنوز بازنشسته نشده‌اند و از نظرات‌شان استفاده نشده است. در کارنامه‌شان کارهای ماندگار و درخشانی وجود دارد. متأسفم از اینکه برنامه‌های تلویزیون محتوای کافی ندارند، متأسفانه فقط حرف زده می‌شود و عملی نمی‌بینیم.
انتهای پیام/
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند